Prof. dr hab. n. med. Zygmunt Albert urodził się 30 października 1908 r. w Turce. Studia lekarskie ukończył na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a po ich ukończeniu 2 marca 1934 r. podjął pracę naukową jako doktorant i asystent - wolontariusz w Zakładzie Anatomii Patologicznej tego uniwersytetu kierowanym przez prof. Witolda Nowickiego.
W początkach pracy naukowej prof. Albert interesował się głównie chorobami układu krążenia. Zainteresowania te zaowocowały dysertacją doktorską pt. "Zmiany kiłowe tętnicy głównej w porażeniu postępującym i w innych przypadkach"; na jej podstawie 5 lipca 1935 r. uzyskał stopień naukowy doktora medycyny. Rozwijając swoje zainteresowania chorobami układu krążenia już wtedy, we wczesnym okresie lwowskim, prof. Albert interesuje się onkologią i te dwa nurty badawcze towarzyszyć mu będą przez całe życie naukowe. W październiku 1939 r. uzyskał veniam legendi z anatomii patologicznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W tragicznych latach wojny i okupacji najpierw radzieckiej, a później niemieckiej doc. Albert znajduje ucieczkę w pracy naukowej; nie załamuje go tragiczny los kierownika zakładu prof. Witolda Nowickiego, który wraz z grupą profesorów lwowskich wyższych uczelni został rozstrzelany przez hitlerowców. Natychmiast po tym tragicznym wydarzeniu przystępuje do zbierania wszelkich informacji, materiałów, dokumentów i osobiście przeprowadza dochodzenie na terenie kaźni. Zebrane fakty publikuje po wojnie w artykule pt. "Zamordowanie 25 profesorów wyższych uczelni we Lwowie przez hitlerowców w lipcu 1941 r.". Opracowanie to ukazało się w 1964 r. w oświęcimskim zeszycie "Przeglądu Lekarskiego". Lata wojny nie oszczędziły Profesorowi wielu ciężkich przeżyć, w tym pobytu w gestapowskim więzieniu. Lwów prof. Albert opuszcza 18 grudnia 1945 r. Przyjeżdża do Wrocławia na wezwanie prof. Ludwika Hirszfelda, ówczesnego dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu i tutaj obejmuje kierownictwo Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej. W 1947 r. otrzymuje zatwierdzenie na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a następnie zostaje mianowany profesorem zwyczajnym. W tamtych latach, kierując Zakładem Anatomii Patologicznej jest jednocześnie kierownikiem Zakładu Onkologii Eksperymentalnej w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu. Prof. Albert był polskim pionierem badań z zakresu onkologii eksperymentalnej. Dzięki jego pracom zaprzestano podawania nitrogranulogenu w schorzeniach nienowotworowych, później także w onkologii. W związku z zainteresowaniami związkami dwuazowymi z przemysłu spożywczego i farmaceutycznego wycofano takie karcinogeny jak prontozyl czerwony i chryzoidynę. To tylko przez skromność Profesora wyindukowany przez niego chryzoidyną u myszy wątrobiak nie nosi jego imienia. Pod jego kierownictwem wyspecjalizowało się kilkunastu patologów. Promował około 20 doktorów nauk medycznych, był patronem 3 przewodów habilitacyjnych. Bogata działalność naukowa i dydaktyczno-wychowawcza Profesora szła zawsze w parze z pełnieniem innych rozlicznych funkcji. Oprócz kierowania Zakładem w latach 1950-1954 był pierwszym rektorem Akademii Medycznej we Wrocławiu. W latach 1953-1957 członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Stopni i Tytułów Naukowych. Od 1954 r. pełnił funkcję kierownika Zakładu Immunologii Nowotworów w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN. Był też członkiem Rady Naukowej tego instytutu, przewodniczącym Komisji Biologii Nowotworów przy Wydziale VI PAN. Przez wiele lat członek prezydium Komitetu Cytopatofizjologii PAN, członek Rady Naukowej Instytutu Onkologii w Warszawie oraz Centrum Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie, członek Państwowej Komisji Nagród Wydziału VI PAN. Od 1963 r. profesor Albert był członkiem korespondentem, a od 1969 członkiem rzeczywistym PAN, członkiem rzeczywistym Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, członkiem The Royal Society of Medicine w Londynie, Societa Italiana di Cancerologia, European Society of Patology i European Association for Cancer Research. Był członkiem wielu towarzystw naukowych w kraju, a przez wiele lat pełnił funkcję przewodniczącego Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Patologów oraz członka Komitetu Redakcyjnego "Patologii Polskiej", "Archivum Immunologiae et Therapiae Experimentalis", "Postępów Higieny i Medycyny Doświadczalnej" i "Folla Histochemica et Cytochemica". Był członkiem Komisji ds. Wydawniczych Wydziału VI PAN. Po odejściu 30 września 1979 r. na emeryturę Profesor nadal uczestniczył w pracach naukowych i pomagał w działalności diagnostycznej zakładu. Wiosną 1981 r. wyjechał do Niemiec, gdzie mieszkał pod Bremen do śmierci wraz z synem, synową i wnukami przez parę lat współpracując z patologami z Wielkiej Brytanii i prowadząc prace badawcze z zakresu historii medycyny. Zmarł w Niemczech 7 października 2001 r. Za swoją pracę prof. dr hab. Zygmunt Albert został odznaczony Krzyżem Komandorskim Polonia Restituta, dwukrotnie Krzyżem Oficerskim Polonia Restituta, Złotym Krzyżem Zasługi, odznakami: Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia, XV-lecia Odzyskania Dolnego Śląska, 1000-lecia Państwa Polskiego, Budowniczego Wrocławia, brązowym medalem Za Zasługi dla Obronności Kraju i z okazji obchodów XXV-lecia Akademii Medycznej we Wrocławiu - medalem Akademii Medycznej.
Michał Jeleń
Gazeta Lekarska - pismo izb lekarskich. Wydawca: Naczelna Rada Lekarska.
Dla członków izb lekarskich bezpłatnie. |